حتما کلمه ی مالیات بارها به گوشتان خورده است. این روز ها مالیات و نحوه محاسبه آن، دغدغه اصلی بسیاری از مردم می باشد. اما اگر خیلی از این موضوع اطلاع ندارید، بهتر است ابتدا با مفهوم کلی مالیات آشنا شوید. مالیات، در واقع یک هزینه اجتماعی می باشد که اعضای جامعه در نتیجه بهره‌برداری و استفاده از امکانات و منابع کشور، وظیفه دارند آن را به دولت پرداخت کنند تا توانایی و بستر جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود. در واقع، دولت در مقابل خدماتی که ارائه می کند و برای جبران هزینه های این خدمات، از مردم مالیات دریافت می کند. به طوری کلی مالیات به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم می شود که هر یک از آن ها شامل موارد گوناگونی می شوند. به عنوان مثال مالیات مستقیم شامل مواردی از جمله مالیات بر دارایی، مالیات بر درآمد، ارث، مشاغل، حقوق، شرکت ها، حق تمبر و غیره می شود. در این مقاله می خواهیم با مالیات خانه های خالی آشنا شودیم که زیر شاخه ای از مالیات های مستقیم می باشد.
هدف از دریافت مالیات خانه های خالی
همانطور که گفته شد، دریافت مالیات در واقع به نفع آینده کشور می باشد. بیشتر مواقع، دولت برای جبران هزینه های ناشی از خدمات و منابع ارائه شده به مردم، مالیات دریافت می کند. اما نکته ی مهم اینجاست که دولت به کمک مالیات های جمع آوری شده، بخشی از هزینه های عمومی جامعه و حفظ منافع اجتماعی و اقتصادی را امکان پذیر می سازد. در واقع تامین سرمایه لازم برای فعالیت های گوناگون اجتماعی از جمله انجام پروژه ها، ارائه خدمات عمومی و تامین هزینه فعالیت های دولت، از مهم ترین اهداف وضع قوانین مالیاتی و دریافت آن هستند. خانه هایی که به فروش نمی رسند یا اجاره داده نمی شوند در واقع راکد و بلا استفاده باقی می مانند و اخذ مالیات از آن ها به ارائه خدمات بیشتر در بخش مسکن کمک می کند. مالیات خانه های خالی یکی از زیر شاخه های مالیات مستقیم می باشد که برای آن قوانینی وضع شده است. طبق آخرین گزارشات، مالیات بر خانه های خالی تصویب شد و دریافت مالیات خانه های خالی ۱۴۰۰ از تابستان شروع می شود و تمامی افراد مشمول مالیات موظف به پرداخت آن هستند. هدف اصلی از اجرای این قانون جلوگیری از احتکار بخش های مسکونی و شتاب بخشی به عرصه تولید و عرضه مسکن می باشد.
نحوه تشخیص خانه های خالی مشمول مالیات
قبل از هر چیزی این نکته را بدانید که تمام مالکین و آحاد مردم باید اطلاعات دارایی های خود در زمینه مسکن را در سامانه املاک و اسکان ثبت نمایند. سامانه ثبت املاک خالی با بررسی اطلاعات و داده های موجود، واحد های خالی از سکنه را تشخیص می دهد. اقدام به اخذ مالیات، پس از تعیین وضعیت قطعی خانه توسط سامانه ثبت املاک خالی صورت می گیرد. نحوه تشخیص خانه های خالی با توجه به تغییر ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات های مستقیم به این صورت می باشد که اگر مالکی در یک شهر، بیش از دو خانه داشته باشد به طوری که بیش از چهار ماه در سال خالی از سکنه باشند، مشمول مالیات خانه های خالی می شود. نکته دیگر این است که طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، باید یک سال از خالی بودن خانه بگذرد و در سال دوم، نصف اجاره آن مالیات دریافت خواهد شد. بنابراین، واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور به عنوان خانه خالی شناسایی می‌شوند، از سال دوم به بعد مشمول پرداخت مالیات معادل مالیات بر اجاره خواهند شد. این روز ها بازار مالیات خانه های خالی تهران بسیار داغ است زیرا با توجه به ارزش خانه های خالی، بسیاری از افراد طمع کرده و بیش از یک ملک خریداری می کنند و در نتیجه موظف به پرداخت مالیات آن ها می باشند.
چگونه خانه های معاف از مالیات را بشناسیم؟
همه ی املاک مسکونی خالی شامل مالیات نمی شوند و در این میان چند استثنا وجود دارد که به آن ها اشاره می کنیم:
- به طور کلی، مالیات خانه‌های خالی از اجاره در سال اول اخذ نمی شود و در سال دوم باید معادل یک‌دوم مالیات اجاره واحد را به‌عنوان مالیات بر خانه خالی پرداخت نمایند. در سال سوم، این مبلغ با مالیات متعلق به اجاره برابر می‌شود و از سال چهارم به بعد معادل ۱.۵ برابر مالیات متعلق به اجاره آن واحد خواهد بود.
- این امکان وجود دارد که هر خانواده یک خانه و واحد مسکونی در شهر محل سکونت و یک خانه در شهری غیر از محل سکونت خود داشته باشد که این مورد مشمول مالیات نمی‌شود. اما هر واحدی مازاد بر آن در شهر های ذکر شده، مشمول مالیات می‌شود.
- اگر مالکی در یک شهر بیش از دو خانه داشته باشد اما خالی نباشند، مشمول مالیات نخواهد شد.
- خانه‌های واقع شده در شهرهایی با کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستاها، معاف از مالیات هستند اما باید در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت شوند.
مالیات خانه های خالی نوساز و کلنگی
شاید شرایط اخذ مالیات خانه های خالی کلنگی و خانه های خالی نوساز برای شما هم سوال باشد. در رابطه با خانه های نوساز باید بگوییم که بعد از گذشت یک سال و ۱۲۰ روز اگر همچنان خانه خالی باشد مشمول مالیات می شود. در طرح ها و پروژه های انبوه سازی، مالیات پس از گذشت ۱۸ ماه و ۱۲۰ روز دریافت می شود. این روز ها جلوگیری از انواع اقدامات فرار مالیاتی تشدید شده است و این مسئله به طور جدی تری پیگیری می شود. طبق قانون، کلنگی بودن خانه دلیلی بر معافیت آن از پرداخت مالیات نمی باشد و املاک قدیمی هم مشمول مالیات هستند. فرسودگی ملاکی برای عدم مشمولیت بر مالیات نیست و حتی اگر خانه ای به دلیل کلنگی بودن قابل اجاره دادن نباشد، باز هم شامل مالیات خانه های خالی می شود. اگر مالک خانه های کلنگی هستید و می خواهید از راکد ماندن خانه جلوگیری کنید و از پرداخت مالیات آن راحت شوید، بازسازی یا بازسازی یا نوسازی خانه بهترین راه کار است. پس از بازسازی می توانید ساکن آن جا شوید و یا تصمیم به فروش و اجاره دادن آن بگیرید. خانه های بازسازی شده متقاضیان بیشتری داشته و سریع تر و با قیمت بالاتری به فروش می رسند.
