مالیات بر ارث چیست؟ افراد مشمول و معاف از مالیات چه کسانی هستند؟

زمانی که وراث بخواهند اموال متوفی را تقسیم کنند، مالیات بر ارث را باید به دولت پرداخت کنند، تا بتوانند از ارثیه خود استفاده کنند.

قوانین مالیات

ماده ۱

افراد زیر مشمول مالیات می شوند

۱- کلیه مالکان، اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی املاک واقع در ایران طبق مقررات.

۲- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران برای تمام درآمد کسب شده در ایران یا خارج از کشور.

۳- هر شخص حقیقی ایرانی که در خارج از ایران زندگی می کند، برای کل درآمد کسب شده در ایران.

۴- هر شخص حقوقی ایرانی با توجه به کلیه درآمد کسب شده در ایران یا خارج از کشور.

۵- هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) در رابطه با درآمدی که در زمان تحصیل در ایران و همچنین درآمد حاصل از انتقال امتیازات یا سایر حقوق یا ارائه آموزش و مساعدت فنی یا واگذاری فیلم ها (که به صورت جایزه، حق امتیاز یا هر عنوان دیگری دریافت می شوند) از ایران تحصیل میکند.

برای مطالعه مقالات بلاکچین، به مجله مالیات مدیا مراجعه فرمایید.

ماده ۲

اشخاص زیر مشمول مالیات نیستند

۱- وزارتخانه و نهاد دولتی.

۲- دستگاه هایی که بودجه آن ها توسط دولت تامین میشود.

۳- شهرداری و دهیاری.

۴- بنیاد و نهاد های انقلاب اسلامی با اجازه معافیت توسط امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب.

تبصره ۱ : شرکت هایی که کل یا بخشی از سرمایه آن ها به اشخاص و موسسات ذکر شده در بند های موارد فوق وجود دارد، سهم آن ها از درآمد یا سود، مشمول مقررات این ماده نیست. ارائه این تبصره مانع استفاده شرکت ها می شود.

این معافیت ها حسب مورد در این قانون پیش بینی نشده است.

تبصره ۲ : افرادی که درآمد فعالیت های اقتصادی مانند صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت های تولیدی آن ها از طریقی غیر از شرکت نیز به دست می آیند، به طور جداگانه با نرخ مندرج در ماده ۵۱۱ این قانون مالیات دریافت می شود. در چنین مواردی، مقامات دولت موظفند وظایف مربوط به بخشی از فعالیت ذکر شده را انجام دهند.

برای مطالعه مقاله مالیات بر درآمد، ماده ۵۲ و ۵۳ قانون مالیات های مستقیم، اینجا را کلیک فرمایید.

مالیات بر ارث شامل مواد قانونی ۱۷ تا ۴۳ است

اموال و دارایی های منتقل شده پس از مرگ یک شخص، خواه یک مرگ واقعی باشد یا فرضی، به شرح زیر است :

مشمول مالیات :

۱- برای سپرده های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار، به استثنای موارد ذکر شده در بند ۲ سود متعلق به آن ها و همچنین سود سهام و سهام شرکت تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث یا پرداخت و حواله به آن ها به میزان ۳٪.

۲- برابر با سهام و سهام شرکا و حق ترجیحی آن ها و یک و نیم نرخ ها در تبصره ۱ ماده ۱۴۳ و ماده ۱۴۳ مکرر این قانون مطابق با مقررات گفته شده در مورد تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.

۳- با توجه به حق امتیاز و سایر دارایی ها و حقوق مالی که در بند های فوق مشخص نشده است، به نرخ ده درصد ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث.

۴- برای انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی با نرخ ۲٪ قیمت مشخص شده توسط اداره مالیات امور خارجه در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.

۵- با توجه به نرخ های ذکر شده برای املاک و مستغلات و حق واگذاری مکان یک و نیم برابر نرخ ذکر شده در ماده ۵۹ این قانون بر اساس ارزش معامله دارایی یا براساس ارزش فعلی حق انتقال ملک در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.

۶- در رابطه با اموال و دارایی های متعلق به ایرانی متوفی که پس از فوت او در خارج از کشور قرار دارد، بعد از کسر مالیات بر ارث که به دولت محل استقرار ملک پرداخت می شود، به نرخ ده درصد ارزش سند که مبنای محاسبه مالیات بر ارث در کشوری است که ملک در آن واقع شده است. اگر مالیات بر ارث در کشور مذکور لحاظ نشده باشد، بر اساس ارزش فعلی انتقال یا تحویل به نام وراث درنظر گرفته میشود.

تبصره ۱ : محاسبه و اخذ مالیات بر ارث متوفی قبل از لازم الاجرا شدن این قانون ۸۲/۸۲/۲۹۳۱ خواه اقدام مالیاتی علیه آن ها انجام شده باشد یا خیر، منوط به مشمول این قانون نخواهد بود.

تبصره ۲ : قیمت های ذکر شده در این ماده با وراث طبقه اول مرتبط است. اگر وراث طبقه دوم و سوم، نرخ های ذکر شده در این ماده به ترتیب دو برابر و چهار برابر می شوند.

تبصره ۳ : اگر متوفی و ​​وراث تبعه خارجی باشند، از اموال و دارایی های متوفی که در ایران است به میزان وراث درجه یک مالیات دریافت می شود.

تبصره ۴ : در مواردی که ورثه سهم خود را از املاک بند های ۲، ۴، ۵ به اشتراک بگذارند، اشخاص ثالث یا وراث دیگر، علاوه بر حقوق ارثی شرح داده شده، مشمول مالیات مطابق با مقررات خواهند بود.

تبصره ۵ : حقوق ناشی از قرارداد های اجاره به شرط تملیک با بانک ها و سایر موسسات مالی و اعتباری نسبت به املاک و مستغلات بر اساس ارزش معامله در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث محاسبه خواهد شد.

ماده ۲۱ : دارایی هایی که بخشی از املاک متوفی هستند و طبق قوانین یا مقررات خاص، مالکیت آن ها مصادره می شود یا به صورت رایگان در اختیار افراد موضوع ماده ۲ این قانون قرار گیرد، با صلاحدید اشخاص مزبور از مالیات بر ارث معاف شده و اگر در ازای خلع مالکیت پرداخت شود، ارزش آن مبادله یا مالک سلب شده هرچه کمتر باشد، املاک مشمول مالیات بر ارث موضوع ردیف های مربوطه در ماده ۱۷ این قانون در نظر گرفته شده و مشمول مالیات خواهد بود.

ماده ۲۴

اموال زیر در این فصل از مالیات مستثنی هستند :

۱- صندوق های بازنشستگی و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، درخواست های پرداخت خسارت اخراج، خرید مجدد خدمت و مرخصی استفاده نشده و مبالغ پرداختی توسط بیمه یا بیمه گر یا کارفرما مانند انواع بیمه عمر، خسارات در صورت فوت و همچنین دیه و مواردی از این دست، آن ها حسب مورد به صورت یکجا یا مستمر به وراث متوفی پرداخت می شوند.

۲- اموال منقول متعلق به اشخاص مذکور در بند ۴ (ماده ۳۹) توافق نامه وین.

به تاریخ فروردین ۱۳۴۰ و (ماده ۵۱) توافق نامه وین به تاریخ اردیبهشت ۱۳۴۲ و بند ۴ ماده ۳۸ توافق نامه وین به تاریخ اسفند ۱۳۵۳ مطابق با شرایط مندرج در قرارداد با شرط معامله متقابل.

۳- املاکی که برای سازمان ها و موسسات مذکور در ماده ۲ این قانون وقف، نذر یا زندانی شده اند با شرایط تایید سازمان ها و موسسات ذکر شده.

۴- اسباب موجود در محل سکونت متوفی.

طیق ماده ۲۵ وراث طبقات اول و دوم در رابطه با اموال شهدای انقلاب اسلامی مشمول مالیات بر ارث نخواهند بود.

احراز شهادت برای استفاده از مفاد این ماده، منوط به تأیید یکی از نیرو های مسلح جمهوری اسلامی ایران یا بنیاد شهید انقلاب اسلامی می باشد.

منابع

مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن
​نرخ مالیات بر ارث در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم و تغییرات بنیادی آن
جدول نرخ قانون جدید مالیات برارث
معرفی گواهی انحصار وراثت
مالیات بر ارث بر اساس قوانین جدید